رجوع به نهاد داوری در جامعه باید فرهنگ‌سازی شود؛ به گزارش خبرگزاری مهر، علی القاصی رئیس کل دادگستری استان تهران در نشست با اعضا کانون داوری حرفه‌ای دادگستری کل استان تهران ضمن تسلیت و تعزیت ایام شهادت سیدالشهدا (علیه السلام) و دهه اول ماه محرم و با تبیین اهمیت نهاد داوری در «ایجاد عدالت در جامعه»، «حل و فصل اختلافات»، «مردمی‌سازی عدلیه» و «تسهیل و تسریع در رسیدگی به اختلافات» اظهار کرد: از جمله اتفاقات خوبی که در دوره تحول و تعالی دستگاه قضا با تدابیر ریاست قوه قضائیه رقم خورد، تعیین ساز و کار لازم برای فعالیت نهاد داوری در نظام قضائی کشور بود که پیش از آن سابقه نداشت.
ساماندهی داوری حرفه‌ای در نظام قضائی کشور با دستورالعمل ریاست قوه قضائیه
رئیس کل دادگستری استان تهران ضمن اشاره به ابلاغ دستورالعمل «ساماندهی حل و فصل اختلافات از طریق داوری و ایجاد و توسعه نهادهای داوری» از سوی ریاست دستگاه قضا اذعان کرد: رویکرد حاکم بر این دستورالعمل سبب شد تا داوری حرفه‌ای در نظام قضائی کشور ساماندهی پیدا کند و در عین حال امکان استفاده از ظرفیت نهاد داوری به‌نحو حداکثری از جهات مختلف فراهم شود.
نقش نهاد داوری در «کشف واقعیات»، «احقاق حق» و «اجرای عدالت»
وی در ادامه سخنان خود به نقش نهاد داوری در «کشف واقعیات»، «احقاق حق» و «اجرای عدالت» در جامعه اشاره کرد و گفت: رویکرد دستگاه قضا در حوزه داوری، حرکت به سمت تخصص‌گرایی است و در صورتی که این رویکرد به‌طور کامل در نظام قضائی کشور پیاده‌سازی شود، بدون شک در تشخیص حق از باطل، شناخت واقعیت‌ها و فصل خصومت تأثیرگذار خواهد بود.
قاضی عالم به تمامی علوم نیست
القاصی با تاکید بر این گزاره که قاضی عالم به تمامی علوم نیست، عنوان کرد: بدون شک قضات نیز مانند سایر اشخاص قادر نیستند نسبت به همه علوم تسلط داشته باشند و بر همین اساس ضرورتاً باید به تخصص و مهارت اشخاص صاحب تخصص و مهارت رجوع کرد که از جمله مصادیق رجوع به کارشناس، نهاد داوری است.
تشکیل اولین کانون داوری حرفه‌ای در کشور با همت شورای حل اختلاف استان تهران
رئیس کل دادگستری استان تهران ضمن اشاره به تشکیل اولین کانون داوری حرفه‌ای در کشور با همت شورای حل اختلاف استان تهران عنوان کرد: پس از انجام بررسی‌ها و مطالعات لازم اساسنامه کانون داوری حرفه‌ای استان تهران به تصویب رسید و اخیراً نیز این کانون با تعیین هیأت مدیره شخصیت حقوقی پیدا کرد و در حال حاضر اساسنامه یاد شده تبدیل به الگویی برای کشور شده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نقش اثرگذار قضات ویژه امور داوری در دادگستری کل استان تهران به‌منظور رویه‌سازی و الگوسازی برای کشور بیان کرد: تاکید بر این است که هم قضات ویژه امور داوری هم مرکز توسعه حل اختلاف و هم محاکم اجرای دقیق دستورالعمل ریاست قوه قضائیه را در دستور کار قرار دهند.
القاصی تعداد متقاضیان داوری را شش هزار و ۱۰۴ نفر اعلام کرد و گفت: بر اساس گزارش واصله از مرکز توسعه حل اختلاف استان تهران تعداد قبول‌شدگان هزار و ۱۹۲ نفر و تعداد پروانه‌های صادر شده پس از انجام تشریفات قانونی لازم ۱۳۷ مورد بوده است.
رئیس کل دادگستری استان تهران ضمن اشاره به اهمیت و جایگاه ویژه شأن داوری خاطرنشان کرد: داوران حرفه‌ای به‌منظور احراز صلاحیت و آغاز به فعالیت باید تشریفات خاصی را دنبال کنند که برای مشاغل حساس و ویژه تعریف شده که همین امر نشان از اهمیت شأن ویژه داوری در نظام قضائی کشور است.
ایجاد تمرکز در امر داوری با آغاز به‌کار شعب تخصصی داوری
وی ضمن اشاره به «ایجاد تمرکز در امر داوری» با آغاز به‌کار شعب تخصصی داوری در مجتمع قضائی تخصصی رسیدگی به دعاوی تجاری و شرکت‌های دانش‌بنیان و مزیت‌های ناشی از آن عنوان کرد: انفکاک و پراکندگی شعب داوری در واحدهای قضائی مختلف آسیب‌های گوناگونی را به همراه داشت که از جمله آن می‌توان به کاهش برد نظارتی، تعدد رویه و کاهش تخصص‌گرایی اشاره کرد و در همین راستا با توجه به اینکه پرونده‌های مرتبط با حوزه داوری تابع تشریفات خاص خود است، مقرر شد تا رسیدگی به این نوع از پرونده‌ها در مجتمع تخصصی رسیدگی به دعاوی تجاری متمرکز شود.
ضرورت توسعه فرهنگ «رجوع به نهاد داوری»
القاصی در ادامه با تاکید بر ضرورت توسعه فرهنگ «رجوع به نهاد داوری» و افزایش اعتماد جامعه نسبت به این نهاد بیان کرد: پیش‌بینی شرط داوری در قراردادها و توسعه فرهنگ رجوع به داوران حرفه‌ای علاوه بر کاهش ورودی پرونده‌های قضائی، تسهیل و تسریع در حل و فصل اختلافات و دعاوی را در پی خواهد داشت.
رئیس کل دادگستری استان تهران از روزآمدسازی و ارتقای دانش قضات و داوران حرفه‌ای به‌عنوان یک ضرورت یاد کرد و گفت: دستگاه قضا باید به سمت و سویی حرکت کند که دعاوی و اختلافاتی که می‌توان بر اساس قوانین و مقررات از طریق نهاد داوری رسیدگی و حل و فصل شود را به این نهاد ارجاع دهد و بدون شک این موضوع ضمن ایجاد بستر لازم برای رسیدگی به دعاوی خاص، نفع جامعه را به همراه خواهد داشت.
عدالت در ارجاع به داوران حرفه‌ای رعایت شود
وی در بخش پایانی سخنان خود مساله «عدالت در ارجاع به داوران حرفه‌ای» را مورد نظر قرار داد و گفت: به‌واسطه بدیع بودن ظرفیت نهاد داوری در نظام قضائی کشور شاید شناخت کمتری نسبت به آن وجود داشته باشد و با توجه به این موضوع ضرورت دارد که فواید و مزیت‌های ناشی از ارجاع دعاوی و اختلافات به نهاد داوری برای جامعه تبیین گردد تا در نهایت منجر به توسعه فرهنگ رجوع به داور شود.
فعالیت ۱۵۰ شعبه ویژه صلح و سازش در کنار دادسراها و مجتمع‌های قضائی تهران
غلامرضا مهدوی، معاون قضائی رئیس کل دادگستری در امور شوراهای حل اختلاف استان تهران نیز در این نشست گفت: سند تحول و تعالی، منویات ریاست قوه قضائیه و تأکیدات و دستورات ریاست کل دادگستری استان تهران بر استفاده بیش از پیش از ظرفیت نهاد داوری است که این موضوع در دستور کار مرکز توسعه حل اختلاف استان تهران قرار گرفته است.
معاون قضائی رئیس کل دادگستری در امور شوراهای حل اختلاف استان تهران خاطرنشان کرد: در حال حاضر حدود ۱۵۰ شعبه ویژه صلح و سازش در کنار دادسراها و برخی از مجتمع‌های قضائی تهران تشکیل شده که این امر منجر به ایجاد بیش از ۵۰ درصد سازش در پرونده‌های ارجاعی شده است.
